Spatadertherapie

De Bowen techniek


Artikel Bowen Techniek bij uitgave Nederlandstalig boek

(Elena den Blanken en René van Geffen) De Bowen Techniek; ‘dat een lichaamsbehandeling fijn en tegelijkertijd zo effectief kan zijn’. 

Bekende reacties!

“Eindelijk voel ik meer ontspanning”, “mijn pijn voelt een heel stuk milder aan”, “de specialist zei dat ik hier nooit vanaf zou komen, maar nu voel ik toch wel duidelijk een verbetering”, of “ik slaap zo veel beter sinds de behandelingen” is een greep uit het soort opmerkingen, die de circa 400 praktiserende Bowen therapeuten in Nederland vrijwel dagelijks te horen krijgen.

De Bowen Techniek (ook wel Bowen Therapie genoemd) werkt namelijk meestal heel direct door in een gunstige reactie van het lichaam, zo kan circa 80 tot 90% van onze cliënten beamen. Dat dit geen getal is wat overdreven is, of uit de lucht gegrepen maar puur een ervaringscijfer uit de praktijk en gestaafd door tal van (internationale) onderzoeken, schrijven Elena den Blanken en René van Geffen in hun pas verschenen boek ‘de Bowen Techniek – kracht in eenvoud’.

Dat het hier ook niet om een eendagsvlieg of de zoveelste nieuwe hype aan behandeltechnieken gaat, blijkt niet alleen uit de historie van bedenker van deze techniek – de Australiër Tom Bowen – maar tevens uit de ruime ervaring, die beide behandelaars (en auteurs van dit boek) gedurende de laatste 12 jaar op dit vlak hebben opgedaan.

Wie was Tom Bowen?

Als eenvoudige fabrieksarbeider woonde en werkte Tom Bowen (1916-1982) jarenlang in Geelong (Australië). Tom had een enorme passie voor alles wat direct of indirect met sport van doen had. Zo nam hij nauwgezet waar hoe mensen met blessures behandeld werden, en kwam in contact met een ‘manipulatieve’ behandeltechniek. Hij bestudeerde de anatomie van het lichaam op geheel eigen wijze, en vanwege zijn begrip hierover, ontwikkelde hij een unieke benadering van datzelfde menselijk lichaam. Langzaam maar zeker begon Tom vanuit zijn eigen inzichten en gevoel mensen te behandelen en dit bleek erg succesvol.

Geen harde of manipulatieve bewegingen of massages, maar afgestemde zachte rolbewegingen over de fascia (doorgaans bindweefsel genoemd) van het lichaam. Eén van de belangrijkste successen in zijn beginperiode was wel de ‘genezing’ van zijn astmatische vrouw Jessie, die voorheen medicatie gebruikte en diverse ziekenhuisopnames had meegemaakt. Eind vijftiger jaren nog werkte Tom in de plaatselijke cementfabriek en behandelde hij zijn collega’s voor rugklachten en andere problemen. Ene Stan Horwood ‘ontdekte’ Tom’s gaven en stelde hem in 1959 in de gelegenheid om een eigen praktijk te openen. Vanaf dat moment komt alles in een stroomversnelling. Tom’s aanpak blijkt bijzonder heilzaam en hij boekt in korte tijd zo veel vooruitgang bij mensen, dat ze van heinde en ver komen om kennis te maken met deze bijzondere behandeltechniek. Zo draait Tom jarenlang een 6-7 daagse werkweek.

Steeds bekender wordt deze techniek, waarop een speciale commissie (de commissie Webb) - uit hoofde van het parlement van de deelstaat Victoria – in 1973 een onderzoek instelt naar de werkzaamheid van de Bowen Techniek. Tom Bowen bleek, bijgestaan door slecht één receptioniste en een assistente, maar liefst 280 mensen per week te behandelen (ofwel 13.000 per jaar). Zijn succespercentage lag op 88% en de meeste mensen hadden slechts 2 tot 3 behandelingen nodig.

Helaas gaat het in de jaren daarna bergafwaarts met Tom’s eigen gezondheid (waarschijnlijk als gevolg van diabetes) en verliest hij in fases twee benen. Niet lang daarna overlijdt hij in 1982.

De verbreiding van de Bowen Techniek

Maar het ‘erfgoed’ van Tom Bowen is goed bewaard gebleven. Midden zeventiger jaren waren er enkele mensen (chiropractors, masseurs en osteopathen), die Tom mochten omringen en zijn techniek konden ‘afkijken’. Eén daarvan was masseur Oswald (Ossie) Rentch, die zag dat zijn vrouw van lieverlee steeds beter reageerde vanwege Tom’s behandelingen op haar langdurige nekletsel. Hij was het dan ook, die steeds aantekeningen maakte van alle handelingen, die Tom uitvoerde en uiteindelijk raakte Ossie rijk gedocumenteerd.

Het duurde tot 1986 voordat Ossie, samen met zijn vrouw, het eerste seminar over de Bowen Techniek gaf. De belangstelling groeide daarna snel verder door. Sindsdien hebben zij wereldwijd bijna 30.000 therapeuten opgeleid. Uit hun organisatie (BowTech) zijn vervolgens ook weer andere voortgevloeid, zoals hier in Nederland (BowNed en De Bowen school) en in Europa (ECBS).

Momenteel zijn er wereldwijd naar schatting bijna 40.000 actief Bowen behandelaar, waarvan er circa 100 geregistreerd staan bij de Nederlandse Bowen (Belangen) Vereniging.

Wat is het ‘geheim’ achter de werking van de Bowen Techniek?

Feitelijk is er niet zo veel geheimzinnigs aan de werking en werkwijze van de Bowen Techniek. Het grootste geheim wat misschien wel achter het succes van deze mensvriendelijke behandeltechniek zit, is het feit dat er op subtiele wijze wordt gewerkt op de fascia (ook wel fascie of bindweefsel genoemd). Het bindweefsel krijgt als bijnaam wel eens het ‘vergeten orgaan’ en uit onderzoek blijkt steeds meer en meer het grote belang van dit ’orgaan’. Niet alleen kent het bindweefsel een groot aantal uiteenlopende functies (zoals steun, verbinding, bescherming, afweer) het is tevens alles omvattend en loopt als een enorm netwerk door datzelfde lichaam heen.

Het bindweefsel omvat alle beenderen, spieren, pezen en organen, bloedvaten en lymfevaten als één geheel, maar tevens blijken belangrijke zenuwuiteinden in dit weefsel ‘uit te monden’, plus dat het een geheel eigen dynamiek heeft (contraherend vermogen). Het vergt daarom niet zo veel verbeelding om te begrijpen, dat werken op de fascia onlosmakelijke invloed uitoefent op alle andere hiervoor genoemde lichaamsstructuren. Vandaar dat de effecten van een Bowen behandeling ook op een breed terrein ervaarbaar zijn. De totale werking van de Bowen Techniek kan vanuit tal van invalshoeken verklaard worden, maar dat raakt een te breed terrein om nu in dit artikel verder uit de doeken te doen. Daarvoor verwijzen we graag naar het boek ‘de Bowen Techniek – kracht in eenvoud’.

Het voorgaande schetst helderheid in het feit waarom zo veel cliënten al vrij direct na een behandeling een groot aantal effecten constateren. Immers, het zenuwstelsel ontvangt impulsen waardoor men totale ontspanning ervaart, vastzittende lichaamsstructuren worden weer soepeler en vloeibaarder (gel wordt meer sol; zie als voorbeeld foto hierboven), de kwaliteit van het bloed verbetert en men voelt zich doorgaans energieker (energie gaat beter stromen).

In welke gevallen werkt de Bowen Techniek?

In wezen is de lijst van aandoeningen waarop de Bowen Techniek werkt niet alleen onuitputtelijk, maar tevens van relatief ondergeschikt belang; dat klinkt raar! Waarom stellen we dit zo? Wanneer er sprake is van een ziekte of aandoening, dan is er veelal sprake van meer dan alleen een lokaal probleem. Dus dien je je met de behandeling daarvan niet slechts te richten op de aanpak van het lokale probleem…….met andere woorden richt je met de oplossing van het probleem op de oorzaak (onbalans) en niet op het symptoom (de klacht). Wat niet zo veel wil zeggen dat we de klacht niet serieus nemen of ontwijken in het behandelplan. Maar de focus ligt steeds op de herstel van het gehele fasciale systeem en daarin wordt de lokale klacht of ziekte eveneens betrokken. Daarnaast kan de therapeut tevens de zogenaamde gerichte ‘procedures’ inzetten (een specifieke serie handelingen of ‘moves’) direct op of rondom het aangedane gebied.

Toch ontkomen we er in de praktijk niet aan om cliënten gericht van repliek te dienen, waar het gaat om het beantwoorden van vragen over hun klachtenproblematiek. Vandaar dat het boek ook een lijst van aandoeningen heeft opgenomen, waarvan is bewezen dat de Bowen Techniek hier gunstig op inwerkt. De meest voorkomende klachten waar de behandelingen gunstig op inwerken zijn in zeer algemene zin pijnklachten, spanningen, oververmoeidheid, chronische ziekten, slapeloosheid, emotionele onbalans, bewegingsrestricties, hormonale klachten, orgaanstoornissen en nog veel meer.

Wat kan ik me bij zo een behandeling voorstellen?

Als je kiest voor een erkende therapeut, dan zal deze aangesloten zijn bij een beroepsvereniging met als gevolg dat de meeste zorgverzekeraars de behandeling geheel of ten dele vergoeden (indien sprake is van een aanvullende verzekering). Voor een complete sessie – inclusief voor en nagesprek – moet je ongeveer een uur uit tellen. Voorafgaand aan de behandeling dient de therapeut duidelijk te maken wat hij of zij gaat doen. De behandeling bestaat steeds uit series (overwegend) zachte rollende bewegingen (ook wel ‘moves’ genoemd) op specifieke plaatsen van het lichaam. Dit kan zowel op de blote huid als door dunne kleding heen gebeuren. Na een aantal ‘moves’ zal de therapeut de behandelruimte steeds kortstondig verlaten, teneinde het lichaam (en de geest) in de gelegenheid te stellen om op de ingebrachte informatie te reageren. Sommige reacties vinden vrij direct plaats en anderen duren wat langer (soms enkele dagen). In ieder geval zal het lichaam vrijwel altijd reageren. Dan is het gebruikelijk om tussen de 5 en 10 dagen terug te komen voor een vervolgbehandeling, tenzij er sprake is van een acute situatie. De ervaring leert dat 3 behandelingen voldoende zijn om een duidelijk verschil te ervaren.

Hoewel wij voorafgaand aan het schrijven van dit boek meenden, dat de Bowen Techniek een succespercentage van tussen de 80% en 90% zou hebben, heeft een eigen onderzoek ons in dit verband in positieve zin verrast. Weliswaar sluiten wij niet uit, dat dit onderzoek vertekeningen kent. Onder de onderzochte 54 cliënten werd een effectiviteit na gemiddeld 4,4 behandelingen gemeten van maar liefst 100%. Dit wil niet zeggen dat iedere behandelde na verloop van deze behandelperiode geheel vrij van klachten was, maar iedereen meldde in meer of mindere mate een vooruitgang in hoofd- of bijkomende klachten.

De data uit het onderzoek tonen het navolgende beeld:

  • 53 personen (98,1%) zagen hun hoofdklacht met 74,4% verbeteren

  • 42 personen (77,8%) boekten een 72,3% afname van pijnklachten

  • 52 personen (96,3%) boekten 68,8% minder spanning

  • 47 personen (87,0%) boekten een 67,3% toename in energie

  • 36 personen (66,7%) boekten een 70,0% betere mobiliteit

  • 53 personen (98,1%) gaven aan 71,8% beter in hun vel te zitten

  • 39 personen (72,2%) gaven een 66,5% beter slaappatroon aan

  • 27 personen (50,0%) gaven een 73,5% betere lichaamshouding aan

  • 39 personen (72,2%) boekten een 69,7% vooruitgang op ander vlak

Hoe werkt zoiets dan in de praktijk?

Om een idee te geven wat een behandeling in de praktijk kan betekenen, halen wij hier twee casussen uit het boek in verkorte zin aan.

Casus 30: Leny (aanhoudend rugklachten na een hernia operatie)

Na een lange voorgeschiedenis van rugklachten (en enkele andere aandoeningen) besloot Leny zich in 1994 te laten opereren. De operatie liep voor haar niet goed af, want zij belandde in een rolstoel met meer klachten dan voorheen. Zodoende werd zij ook voor 100% afgekeurd en moest zij maar met haar situatie leren leven.

Dat deed zij gedurende langere tijd, maar op enig moment (in 2004)besloot zij de Bowen Techniek te gaan uitproberen. Direct na de eerste behandeling voelde zij al een aantal verbeteringen. Gaandeweg de volgende behandelingen namen de klachten verder af en kon zij weer redelijk functioneren en was ze zelfs weer in staat om te lopen. Niet dat de pijn geheel verdwenen was, want wat kapot is gemaakt, dat is door de Bowen Techniek niet te repareren.

Maar de pijn is nu over het algemeen genomen houdbaar en haar kwaliteit van leven is ver vooruitgegaan. Leny stelt zelfs, dat Bowen haar uit haar rolstoel houdt!

Casus 35: Lodewijk (lichamelijk en geestelijk gehandicapt met flinke beperkingen, verkrampingen)

Lodewijk is geestelijk en lichamelijk gehandicapt geboren. Hij is bij aanvang van de behandeling 14 jaar oud, maar wordt qua verstandelijke ontwikkeling ingeschat op een kind van 22 maanden. Lodewijk heeft een openhartoperatie achter de rug, 3 hersenbloedingen gehad en zijn geslachtsdeel is bijna geheel naar binnen gegroeid. Verder kan hij niet stil blijven zitten, loopt er constant spuug uit zijn mond, staat hij stijf van de spanning en is er vrijwel geen communicatie met hem mogelijk, om maar eens enkele dingen te noemen.

Omdat Lodewijk niet wilde gaan liggen en niet aangeraakt mocht worden, werd de eerste keer besloten om hem staande op ongeveer 3 centimeter afstand van zijn lijf te behandelen. Ondanks dat bleven de reacties niet uit. De week erna kwam een rustigere, meer gebalanceerde Lodewijk binnen met iets verbeterde motoriek en beheersing. Omdat het blijkbaar goed en vertrouwd voor hem aanvoelde mocht hij dit keer wel op zijn kleding behandeld worden. Ook daarop ging Lodewijk verder vooruit.

Dit proces zette zich gaandeweg de behandelingen verder voort. Lodewijk kon na verloop van tijd weer lachen, hij was communicatiever, zijn motoriek verbeterde verder, hij kon weer normaal plassen, hij kon rustiger blijven zitten, zijn zelfvertrouwen groeide en zo nog veel meer.

Op school bemerkte ze ook het verschil en Lodewijk geeft nu voortaan zelf aan, wanneer het weer tijd is voor een volgende behandeling.

Tot besluit

Natuurlijk is niet elke behandeling een successtory zoals hierboven beschreven. Echter de ervaring leert ons eerlijkheidshalve aan te geven, dat het overgrote deel van de ruim 10.000 behandelingen die wij de afgelopen jaren mochten geven, onze cliënten – in vaak uitzichtloze of hopeloze situaties – behoorlijk vooruit hebben geholpen. Lees anders die andere 40 casussen eens in het boek ‘de Bowen Techniek – kracht in eenvoud’ , of onderga zelf eens een behandeling. Na 3 keer weet je wat het voor je doet!